در آوریل سال ۱۹۹۳ بیل کلینتون، رئیس جمهور آمریکا و الی ویزل، رئیس کمیسیونی که موزه تاریخی هولوکاست را تاسیس کرد، در جلسه ای در واشنگتن دی سی سخنرانی داشتند. الی ویزل نویسنده، فعال سیاسی، برنده جایزه صلح نوبل و از بازماندگان هولوکاست است. او ۵۷ کتاب نوشته که معروف‌ترین آنها شب نام دارد که خاطرات او از هولوکاست و دوران زندانش است. ویزل بخاطر آثارش درباره هولوکاست در سال ۱۹۸۶ برنده جایزه صلح نوبل شد.
ابتدا ویزل سخنرانی کرد. او پرسید: ما چه آموخته ایم؟ و به کلینتون گفت: آقای رئیس جمهور من نمی توانم به شما چیزی را نگویم، من پائیز سال گذشته در یوگوسلاوی سابق بودم و از آن زمان به خاطر صحنه هایی که در آنجا دیدم نمی توانم بخوابم. من می گویم که ما باید برای متوقف کردن خونریزی در این کشور کاری بکنیم.
کلینتون چیزی در مورد سخنان ویزل نگفت، او همچنان درگیر متنی بود که از قبل آماده کرده بود. کلینتون در مورد موزه ها سخن گفت و در مورد وظیفه آمریکائیان برای ساخت موزه که مکانی برای پرورش نهاد های عمومی و عبرت بشریت است.
سال بعد در زمان نسل کشی رواندا ایالات متحده هیچ کاری برای متوقف کردن این نسل کشی انجام نداد و یک سال دیگر هم گذشت، تا اینکه ناتو برای پایان دادن به جنگ بوسنی وارد عمل شد.
آوریل امسال ویزل باز هم درموزه هولوکاست بود و این بار با رئیس جمهور باراک اوباما، باز هم اول ویزل صحبت کرد و باز پرسید: اگر چیزی آموخته شده است چرا اسد هنوز در قدرت است؟ اوباما برای پاسخ به سوال های ویزل آماده تر از کلینتون بود، اوباما گفت که جلوگیری از قساوت های دسته جمعی و قتل عام، هسته اصلی امنیت ملی و وظیفه اخلاقی ایالات متحده است.
پانزده ماه از کشتار معترضان در سوریه می گذرد و بر اساس تخمین سازمان ملل تا کنون ده هزار نفر در سوریه کشته شده اند و اوباما در سخنرانی خود در موزه هولوکاست تاکید کرد که باید به خاطر مردم سوریه در مقابل اسد ایستاد اما اذعان کرد که تمام رویداد ها قابل کنترل نیست.
در حال حاضر کوفی عنان، خوشبین ترین نماینده سازمان ملل در امور سوریه، یعنی همان کسی که طرح صلح میان مخالفان و دولت سوریه را ارائه داد، در مورد شدت گرفتن درگیری‌ها در سوریه ابراز نگرانی عمیق کرده است. او می گوید که تعداد زیادی از غیر نظامیان در شهرهای حمص و حفاء زیر آتش خمپاره و گلوله تانک گرفتار شده اند، و به گفته گزارشگران ارتش سوریه در حمص از هواپیمای بدون سرنشین برای حمله به شورشیان استفاده کرده است. گروه ناظران سازمان ملل که دو روز است برای گرفتن اجازه ورود به بخش قدیمی حمص تلاش می کنند، هنوز موفق به این کار نشده اند.
اما همچنان سوالی بزرگ و ترسناک در این میان وجود دارد؛ همه می دانند که سوریه مقدار زیادی سلاح شیمیایی در اختیار دارد، سوال اینجاست که آیا بشار اسد از این سلاح ها استفاده می کند؟ ناظران سازمان ملل که در سوریه حضور دارند در روزهای اخیر بارها بر کشتار مردم توسط نیروهای دولتی را تایید کرده اند. مقامات صلیب سرخ هشدار داده‌اند که یک میلیون و ۵۰۰ هزار نفر در سوریه نیازمند کمک‌های امدادی بشردوستانه هستند. اما همچنان جنگ و کشتار ادامه دارد و ظاهرا کاری از دست جامعه جهانی ساخته نیست.
برای به یاد ماندن جنایتهای تاریخی موزه ساخته می شود. برای عبرت آیندگان کتاب نوشته می شود. اما کشتار و نسل کشی و استبداد همچنان ادامه دارد و هنوز جامعه بین المللی راه حلی برای حل این مشکل نیافته است. اکنون در سوریه به دستور بشار اسد هر روز تعداد زیادی کشته می شوند. باور اینکه رهبری بتواند دستور قتل عام مردم کشور خود را صادر کند ساده نیست. در درگیری های سوریه بیش از نیمی از کسانی که کشته شده اند را زنان و کودکان تشکیل می دهند. حالا بسیاری از شهر های استان حمص که مرکز اصلی مخالفان است به ویرانه تبدیل شده است.
این اولین بار نیست که در تاریخ معاصر سوریه چنین حوادثی اتفاق می افتد سی سال پیش حافظ اسد در پاسخ به اعتراضات مخالفان دولت در شهر حماه همین سیاست را در پیش گرفت. سی سال پیش به دستور حافظ اسد در طول چند روز نزدیک به سی هزار نفر در حماه کشته شدند و از شهر تاریخی حماه تنها ویرانه ای بر جا ماند. اکنون بشار اسد، راه پدر را در پیش گرفته است.
اوضاع سوریه تمام مردم دنیا را نگران کرده است. نشانه های درگیری های خونین و کشتار در سرتاسر سوریه به چشم می خورد. اما همچنان روسیه، چین و ایران که از متحدان اسد هستند از او حمایت می کنند و یکی از دلایل اصلی عدم دخالت جامعه بین المللی و نیرو های خارجی در مسائل سوریه همین است. بسیاری از تحلیلگران غربی دخالت در امور سوریه را با آغاز جنگی خونین میان ایران و اسرائیل و یا آغاز جنگی منطقه ای میان شیعیان و سنی های حاشیه خلیج فارس یکی می دانند. برخی از تحلیلگران نیز نگران آغاز جنگ سردی جدید میان آمریکا و روسیه و چین هستند.
ای کاش دیکتاتورها اندکی تاریخ می خوانند و ذره ای قدرت تصور در آنها وجود داشت موزه هولوکاست جایی است برای یاد آوری میزان سبعیت بشر، پیامی اخلاقی برای رهبران و سیاستمداران، جایی برای عبرت دیکتاتور ها و آزمونی برای وجدان بشریت.
* بخش هایی از این مقاله، برگرفته از مجله نیویورکر است.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر