درآمد سرشار و آسان نفت که در سال 2011 تا 115 میلیارد دلار
افزایش یافته بود اکنون با کاهش شدیدی مواجه شده است. تحریم های سختگیرانه
آمریکا و اتحادیه اروپا کار را به جایی رسانده که یک عضو هیات رییسه
کمیسیون برنامه و بودجه از تحقق تنها 60 درصد از رقم پیش بینی شده ی درآمد
نفت در شش ماهه نخست امسال خبر می دهد.
به تازگی خبرگزاری رویترز گزارشی منتشر کرده که بر مبنای آن صادرات نفت
ایران در ماه نوامبر به یک میلیون و ۸۰ هزار بشکه در روز کاهش یافته است و
در ماه دسامبر، تا ۸۳۴ هزار بشکه در روز سقوط خواهد کرد. این
ارقام نسبت نسبت به صادرات 2.2 میلیون بشکه ای سال گذشته، کاهشی بین 50 تا
63 درصد را نشان می دهد. این درحالی است که در بودجه امسال، فروش دو و نیم
میلیون بشکه نفت در روز پیش بینی شده بود.
کاهش شدید تولید و فروش نفت باعث شده تا جایگاه ایران در بازار عرضه این
کالای استراتژیک به شدت دچار خدشه شود؛ به تازگی عراق با رسیدن به رکورد
3.7 کیلیون بشکه در روز توانسته عنوان دومین تولید کننده نفت عضو اپک را به
خود اختصاص دهد. ایران صاحب پیشین این رتبه اکنون تولیدی کمتر 2.5 میلیون
بشکه در روز دارد.
تحریمهای جدید
هفته گذشته یکی از معاونان وزارت خزانه‌داری ایالات متحده، از اعمال تحریم
های جدید مالی بر ایران خبر داد. براساس این قانون که از 18 بهمن اجرا
خواهد شد، بانک هایی که انتقال پول مربوط به فروش نفت ایران را انجام
می‌دهند باید اطمینان حاصل کنند پولی که باید به ایران پرداخت شود، داخل
کشور خریدار نفت می‌ماند و تنها می‌تواند برای انجام تجارت مجاز بین آن
کشور و ایران به کار رود. بر اساس این قانون همچنین
فروش فلزات قیمتی به ایران ممنوع شده است؛ گفته می شود دولت ایران پیشتر و
به ویژه از طریق ترکیه در مقابل فروش نفت، طلا وارد می کرد.
به گفته دیوید کوهن، معاون امور مبارزه با جرایم مالی و تروریسم در وزارت
خزانه‌داری آمریکا، تحریمها هر ماه تا پنج میلیارد دلار از درآمد ایران
کاسته و باعث سقوط شدید ارزش ریال شده است. در پی اعلام این اخبار بازار
ارز در تهران که با تاسیس اتاق ارزی مدت کوتاهی آرامش یافته بود مجددا شاهد
افزایش شدید نرخ برابری ارزهای خارجی در برابر ریال بود.
در تحولی دیگر، سئول اعلام کرد تا ماه مه آینده، 20 درصد دیگر از واردات
نفت خود از ایران خواهد کاست. کره جنوبی چهارمین خریدار نفت ایران
است. قوانین تحریم ایالات متحده آمریکا واردکنندگان نفت از ایران را تنها
در صورتی از معاف می کند که هر شش ماه واردات خود را کاهش دهند. پیشتر چين، هند، ژاپن و ترکیه دیگر
خریداران عمده نفت ایران نیز با کاهش متمادی واردات نفت خود از ایران از
تحریمهای آمریکا معاف شده اند. کشورهای اروپایی نیز از چند ماه پیش واردات
نفت از ایران را به صوت کلی قطع کرده اند.
در همین حال رستم قاسمی، وزیر نفت ایران هشدار داده در صورت ادامه فشارها،
ایران دیگر نفت مورد نیاز «مصرف‌کنندگان جهانی» این کالا را تامین نخواهد
کرد.
به گزارش ایسنا،
وی گفته است: فقدان نفت ایران در بازارهای جهانی می‌تواند قیمت انرژی را
در تمام جهان تحت تاثیر قرارداده و زمینه‌ساز ایجاد یک بحران فراگیر در
اقتصادهای صنعتی غرب شود.
نفت در برابر برنج آلوده و چای
یکی از راه هایی که دولت ایران در زمان اعمال تحریمها برای دریافت مبلغ
حاصل از فروش نفت از خریداران، ناچار به استفاده از آن شده، مبادله تهاتری
با کالاهای صادراتی مشتریان نفت است. در آخرین اخبار در این زمینه دبیر
انجمن حمایت از تولید برنج کشور از آلودگی برنج هایی خبر داد که از هند
وارد شده است.
به گزارش خبرگزاری مهر، جمیل
علیزاده دربیان علت اصلی واردات بی رویه محصولاتی مانند برنج از برخی
کشورها گفت: "البته بخشی از برنجی که به کشور وارد می شود به دلیل تامین
نیاز داخل است و بخشی دیگر هم از سراجبار به کشور وارد می شود چراکه به سبب
وجود تحریمها، کشورهایی که از ایران نفت خریداری کرده اند نمی توانند در
ازای خرید خود ارز (پول نقد) پرداخت کنند و ناچارا به ازای آن کالا و
محصولاتی مانند برنج و گندم به ایران صادر می کنند."
چندی پیش نیز سریلانکا برای تهاتر نفت ایران با کالاهای خودش اعلام آمادگی کرد. در همین زمینه روز چهارشنبه،22 آذر، روزنامه آرمان روابط عمومی،
چاپ تهران یادداشتی به قلم مسعود دانشمند، عضو اتاق تهران، نوشت: "مبادله
تهاتری با کشوری مانند سریلانکا به معنای خوردن چای نفتی است! مگر کشور
سریلانکا جز چای چه کالای دیگری دارد که بخواهد به کشور ما صادر کند؟ این
در حالی است که علاوه بر نفت هم کالاهای بسیار دیگری وجود دارد که ایران
بتواند به این کشور و دیگر کشورها صادر کند اما مهم این است که قرار است چه
کالایی را در چه حجمی بدهیم و در مقابل چه کالاهایی را وارد کنیم. دو نکته
در تهاتر کالا با نفت باید مورد توجه قرار بگیرد. اول اینکه نفت ما باید
به قیمت نفت جهانی به فروش برود و کالاهای وارداتی هم با قیمت جهانی مبادله
شود. یعنی ما اگر برای نمونه یک میلیارد دلار نفت صادر می‌کنیم باید یک
میلیارد دلار هم کالای مورد نیاز وارد کنیم. این در حالی است که گاهی این
حالت رعایت نمی‌شود و نفت را با قیمت کمتری می‌خرند و کالاهای خود را با
قیمت بالاتری به ما می‌‌فروشند."
بودجه انقباضی و متکی به مالیات در غیاب درآمد نفتی
عدم تحقق درآمدهای نفتی وضعیتی را پیش آورده که هفته گذشته علی لاریجانی، رئیس مجلس، از آن به عنوان "خشکسالی مالی" نام برد.
به گفته غلام‌رضا مصباحی مقدم، رییس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای
اسلامی، کاهش شدید صادرات نفت ایران باعث کسری بودجه ۵۴ هزار میلیارد
تومانی برای سال 91 خواهد شد. این کسری تقریبا معادل یک سوم کل رقم بودجه
است و نسبت به پیش حدودا دو برابر شده است. کسری بودجه در سال 89 حدود هفت
هزار میلیارد تومان بود.
این کسری بودجه هنگفت همزمان با کاهش فزاینده صادرات نفت باعث شده تا
نمایندگان دولت به فکر کاهش اجباری سهم نفت در بودجه سال آینده بیفتد و روی
درآمدهای مالیاتی به عنوان جانشین آن حساب باز کند.
به گزارش ایسنا،
وزیر امور اقتصادی و دارایی گفته است: "بدیهی است که در یک نظام مردم
سالار هزینه خدمات دولت را مردم باید تامین کنند و وابستگی به درآمدهای
نفتی که سرمایه همگی و بین نسلی است، باید قطع شود."
به گفته شمس الدین حسینی: "عدم پایداری درآمدهای نفتی به دلیل تحریمهای
جاری و تاثیر آن در تامین تعهدات گسترده دولت به عنوان یک مشکل اساسی است و
باید وابستگی تامین اعتبارات هزینه‌ای از محل درآمدهای پرنوسان وغیر قابل
اطمینان حاصل از فروش نفت با پیش بینی تمهیدات لازم برای جایگزینی با سایر
منابع داخلی کشور برطرف شود."
همچنین ایرج ندیمی از اعضای کمیسیون اقتصادی مجلس نیز بودجه سال 92
را "به شدت انقباضی"، "بدون اتکای زیاد به نفت" و "بیشتر معیشتی تا
توسعه‌ای" پیش بینی کرده است. بودجه ای که به گفته ی رييس
کميسيون برنامه و بودجه، "براساس صادرات یک میلیون بشکه نفت در روز بسته
شود." این درحالی است که ادوار مختلف دولت در ایران همواره در تحقق درآمد
از محل مالیات ناموفق بوده اند.
ادامه تحریم ها که با سوء مدیریت اقتصادی مسئولان تاثیری دو چندان کرده
است، می تواند باعث اوضاع معیشتی سخت تری برای مردم ایران شود؛ مردمی که با
تورم بالا، کاهش شدید ارزش پول کلی، بی ثباتی بازار و نرخ بالای بیکاری
مواجه بوده اند و حالا باید منتظر بمانند تا دولت چگونه قصد دارد منابع
بودجه اش را با مالیات آنها تامین کند.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر